कक्षा 11वी अर्द्धवार्षिक परीक्षा पाठ्यक्रम यहाँ देखिये MP Board Class 11th Half Yearly Exam Syllabus 2025
MP Board 11th Half Yearly Exam Syllabus 2025-26
एम पी बोर्ड कक्षा 11वीं अर्द्धवार्षिक परीक्षा सिलेबस
निर्देश: किसी विषय का सिलेबस देखने के लिए उस विषय के नाम पर क्लिक करें। क्लिक करने पर माहवार पूरा पाठ्यक्रम खुलेगा।
- गद्यखण्ड- गद्य साहित्य का इतिहास, विकासक्रम एवं प्रवृत्तियाँ
- गद्य की विधाएँ (कहानी, संस्मरण, व्यंग्यात्मक निबन्ध, एकांकी)
- आरोह भाग-1 काव्य खण्ड
- पद्य साहित्य का history एवं प्रवृत्तियाँ, कवि परिचय
- गद्यखण्ड- लेखक परिचय
- व्याकरण, निबंध लेखन एवं पत्र लेखन (औपचारिक/अनौपचारिक पत्र), अपठित गद्यांश/पद्यांश
- आरोह भाग 1 काव्यखण्ड - कबीर: हम तो एक-एक करि जांनां
- गद्यखण्ड - नमक का दारोगा (प्रेमचंद), मियां नसीरूद्दीन (कृष्णा सोबती), अबू के साथ ढाई साल (सत्यजित राय)
- अभिव्यक्ति और माध्यम - जनसंचार माध्यम
- व्याकरण - काव्य के भेद (प्रबन्ध एवं मुक्तक), अलंकार, सार संक्षेपण, विज्ञापन लेखन, संवाद लेखन, अनुच्छेद लेखन, भाव पल्लवन
- आरोह भाग 1 काव्यखण्ड - मीरा - मेरे तो गिरिधर गोपाल
- गद्यखण्ड - विदाई संभाषण (बाल मुकंद गुप्त) तथा वितान भाग 1 - भारतीय गायिकाओं में बेजोड़ लता मंगेशकर (कुमार गंधर्व)
- अभिव्यक्ति और माध्यम - पत्रकारिता के विविध आयाम
- व्याकरण - शब्दशक्ति (परिचय एवं प्रकार), शब्दगुण (परिचय एवं प्रकार), रस परिचय (परिभाषा, अंग, प्रकार एवं उदाहरण)
- आरोह भाग 1 - काव्यखण्ड - घर की याद (भवानी प्रसाद मिश्र)
- गद्यखण्ड - गलता लोहा (शेखर जोशी)
- वितान भाग 1 - राजस्थान की रजत बूंदे (अनुपम मिश्र)
- अभिव्यक्ति और माध्यम - डायरी लिखने की कला
- व्याकरण - छन्द परिचय एवं प्रकार (रोला, मुक्तक छन्द एवं गजल) • प्रायोजना कार्य
- यह पाठ्यक्रम MP EDUCATION GYAN DEEP पर देख रहे हैं.
- आरोह भाग 1 काव्यखंड, चंपा काले-काले अच्छर नहीं चीन्हती (त्रिलोचन)
- गज़ल (दुष्यंत कुमार), गद्यखण्डः- रजनी (मन्नू भंडारी)
- अभिव्यक्ति और माध्यम, कथा-पटकथा, पत्र लेखन एवं निबंध लेखन अभ्यास
- व्याकरण - मुहावरे, लोकोक्तियाँ, विम्ब विधान, शब्दयुग्म एवं प्रकार, प्रायोजना कार्य
- Hornbill Lesson-1 The Portrait of a Lady
- Poetry-1: A Photograph
- Grammar: Tenses
- Writing: Formal Letter, Report Writing
- Hornbill Lesson-2 We're Not Afraid to Die If We Can All B Together
- Poetry-2: The Laburnum Top
- Grammar: Determiners & Articles
- Hornbill Lesson-3 Discovering Tut: The Saga Continues
- Snapshots Lesson-1 The Summer of the Beautiful White Horse
- Writing: Poster Making, Notice Writing, Formal Letter
- Reading: Reading Comprehension • Project Work
- Hornbill – (Poetry) The Voice of the Rain
- Snapshots – Lesson-2 The Address
- Grammar – Preposition, Compound Sentences (Co-ordinate clauses)
- Writing – Informal Letter, Paragraph Writing • Project Work
- Hornbill Lesson-4 The Ailing Planet: the Green Movement's Role
- Snapshots: Mother's Day; The Ghat of the Only World
- Grammar: Modals, Voice - Active & Passive
- Writing: Advertisement, Article Writing • Project work
- यह पाठ्यक्रम MP EDUCATION GYAN DEEP पर देख रहे हैं.
- Hornbill Lesson-5 The Adventure
- Snapshots Lesson 5- Birth; Lesson-6 The Tale of Melon City
- Grammar: Clauses (Noun & Relative), Narration
- Writing: Speech and Debate, Diary Entry • Project Work
- प्रथमः पाठः - कुशलप्रशासनम्
- पाठगत-व्याकरणम्
- प्रथनः पाठः कुशलप्रशासनम् (पुनरावृत्तितः)
- पाठगत व्याकरणम्
- तृतीयः पाठः - ऋतुचर्या
- चतुर्थः पाठः - वीरःसर्वदमनः
- पाठगत-व्याकरणम् (सन्धिः, कारक प्रकरणम्)
- संस्कृत साहित्य का इतिहास - प्रथम अध्याय: संस्कृत भाषा का उद्भव एवं विकास • शब्दरूप-अकारान्त, आकारान्त
- पंचमः पाठः - शुकशावकोदन्तः
- षष्ठः पाठः - भव्यः सत्यग्रहाश्रमः
- पाठगत-व्याकरणम्: समासाः, उपसर्गाः, प्रत्ययाः, अव्ययाः
- सप्तमः पाठः - संगीतानुरागी सुब्बण्णः
- पाठगत व्याकरणम् • जीवन परिचयः लेखनम्, पत्रलेखनम्
- अष्टमः पाठः - वस्त्रहवक्रयः
- नवमः पाठः - यदभूतहितं तत्सत्यम्
- पाठगत व्याकरणम् • संस्कृत साहित्य का इतिहास - द्वितीय पाठः वैदिक साहित्य
- पाठगत व्याकरणम्- शब्दरूपं, सर्वनाम पद: अस्मद्, युष्मद्
- यह पाठ्यक्रम MP EDUCATION GYAN DEEP पर देख रहे हैं.
- अध्याय-1 समुच्चय (1.1, 1.2)
- प्रायोजना कार्य
- अध्याय - समुच्चय (प्रायोजना कार्य जारी)
- अध्याय-2 संबंध एवं फलन
- अध्याय-3 त्रिकोणमितीय फलन
- अध्याय 4 सम्मिश्र संख्याएं और द्विघातीय समीकरण
- अध्याय 5 रैखिक असमिकाएँ
- अध्याय-6 क्रमचय और संचय
- अध्याय-7 द्विपद प्रमेय • प्रायोजना कार्य
- यह पाठ्यक्रम MP EDUCATION GYAN DEEP पर देख रहे हैं.
- अध्याय-8 अनुक्रम तथा श्रेणी
- अध्याय-9 सरल रेखाएँ
- अध्याय-10 शंक परिच्छेद
- भाग-1 - अध्याय-1 लेखांकन - एक परिचय
- भाग-1 - अध्याय-2 लेखांकन के सैद्धांतिक आधार
- भाग-1 - अध्याय-3 लेनदेनों का अभिलेखन-1
- भाग-1 - अध्याय-4 लेनदेनों का अभिलेखन-2
- भाग-1 - अध्याय-5 बैंक समाधान विवरण
- भाग-1 - अध्याय-6 तलपट एवं अशुद्धियों का संशोधन
- यह पाठ्यक्रम MP EDUCATION GYAN DEEP पर देख रहे हैं.
- भाग-1 - अध्याय-7 हास प्रावधान एवं संचय
- अध्याय-1 व्यवसाय, व्यापार एवं वाणिज्य
- अध्याय-2 व्यवसाय संगठन के स्वरूप
- अध्याय-3 निजी, सार्वजानिक एवं भूमंडलीय उपक्रम
- अध्याय-4 व्यावसायिक सेवाएं
- अध्याय-5 व्यवसाय की उभरती पद्धतियाँ
- अध्याय-6 व्यावसाय का सामाजिक उत्तरदायित्व एवं व्यावसायिक नैतिकता
- अध्याय-7 कम्पनी का निर्माण
- यह पाठ्यक्रम MP EDUCATION GYAN DEEP पर देख रहे हैं.
- अध्याय-8 व्यावसायिक वित्त के स्रोत
- अर्थशास्त्र में सांख्यिकी - अध्याय परिचय
- अध्याय - समंकों का संग्रह
- अध्याय - आंकड़ों का संगठन
- अध्याय - आंकड़ों का प्रस्तुतिकरण
- अध्याय - केन्द्रीय प्रवृत्ति के माप
- भारतीय अर्थव्यवस्था का विकास - अध्याय: स्वतंत्रता की पूर्व संध्या पर भारतीय अर्थव्यवस्था
- भारतीय अर्थव्यवस्था का विकासः - अध्याय - उदारीकरण, निजीकरण और वैश्वीकरण: एक समीक्षा
- पाठ्यपुस्तक पर आधारित प्रायोजना कार्य
- अर्थशास्त्र में सांख्यिकी: - अध्याय - परिक्षेपण के माप
- अध्याय - सहसंबंध
- अध्याय - भारत में मानक पूंजी का निर्माण
- यह पाठ्यक्रम MP EDUCATION GYAN DEEP पर देख रहे हैं.
- भारतीय अर्थव्यवस्था का विकास - अध्याय: ग्रामीण विकास
- कम्प्यूटर सिस्टम
- कम्यूटर सिस्टम (दोहराया)
- पाइथन की संक्षिप्त अवधारणा
- मासिक परीक्षा-2: प्रश्न संरचना का उल्लेख (30 अंक)
- पायथन में लिस्ट तथा डिक्शनरीज के साथ कार्य करना
- यह पाठ्यक्रम MP EDUCATION GYAN DEEP पर देख रहे हैं.
- डेटाबेस कांसेप्ट्स
- अध्याय-1 रसायन विज्ञान की मूल अवधारणाएं
- अध्याय-2 परमाणु की संरचना
- प्रयोग अनुमापन अभ्यास
- अध्याय-3 तत्वों का वर्गीकरण एवं गुणधर्मों में आवर्तिता
- अध्याय-8 कार्बनिक रसायनः कुछ मूलभूत सिद्धांत एवं तकनीकें
- प्रयोग - तत्वों की पहचान (कार्बनिक)
- अध्याय-4 रासायनिक आवंधन एवं आण्विक संरचना
- अध्याय-6 साम्यावस्था
- प्रयोग - तत्वों की पहचान करना
- अध्याय-5 रसायनिक ऊष्मागतिकी के प्रयोग (प्रयोजना कार्य कोई एक)
- यह पाठ्यक्रम MP EDUCATION GYAN DEEP पर देख रहे हैं.
- अध्याय-9 हाइड्रोकार्बन
- प्रयोग - अकार्बनिक लवण का गुणात्मक विश्लेषण • प्रायोजन कार्य कोई एक
- अध्याय-1 जीव जगत
- अध्याय-2 जीव जगत का वर्गीकरण • प्रायोगिक कार्य
- अध्याय-3 वनस्पति जगत
- अध्याय-5 पुष्पी पादपों की आकारिकी
- अध्याय-6 पुष्पी पादपों का शरीर
- मासिक टेस्ट • प्रायोगिक कार्य (स्थानीय सामान्य पुष्पीय पौधों का अध्ययन आदि)
- अध्याय-4 प्राणी जगत
- अध्याय-7 प्राणियों में संरचनात्मक संगठन
- प्रायोगिक कार्य - सूक्ष्मदर्शी के भागों का अध्ययन, स्लाइड मॉडल आदि
- अध्याय-8 कोशिकाः जीवन की इकाई
- अध्याय-9 जैव अणु
- यह पाठ्यक्रम MP EDUCATION GYAN DEEP पर देख रहे हैं.
- अध्याय-10 कोशिका चक्र एवं कोशिका विभाजन
- प्रायोगिक कार्य - शर्करा, स्टार्च, प्रोटीन और वसा की परीक्षा, पेपर क्रोमैटोग्राफी
- अध्याय-11 उच्च पादपों में प्रकाश संश्लेषण
- अध्याय-12 पादप में श्वसन
- अध्याय-13 पादप वृद्धि एवं परिवर्धन
- प्रायोगिक कार्य - वाष्पोत्सर्जन की दर, श्वसन की दर आदि
- अध्याय 1. मात्रक एवं मापन
- अध्याय 2. सरत रेखा में गति (Motion in a Straight Line)
- अध्याय 3. समतल में गति
- अध्याय 4. गति के नियम
- अध्याय 5. कार्य ऊर्जा एवं शक्ति
- अध्याय 6. कणों के निकाय तथा घूर्णी गति
- अध्याय 7. गुरुत्वाकर्षण
- अध्याय 8. ठोस के यांत्रिक गुण
- यह पाठ्यक्रम MP EDUCATION GYAN DEEP पर देख रहे हैं.
- अध्याय 9. तरलों के यांत्रिक गुण
- भौतिक भूगोल के मूल सिद्धांत - अध्याय 1: भूगोल एक विषय के रूप में
- भारत - भौतिक पर्यावरण: अध्याय - भारत की स्थिति
- अध्याय-2 संरचना तथा भू आकृति विज्ञान
- भौतिक भूगोल के मूल सिद्धांत - अध्याय-2 पृथ्वी की उत्पत्ति एवं विकास
- अध्याय-3 पृथ्वी की आंतरिक संरचना
- अध्याय-4 महासागरों और महाद्वीपों का वितरण
- प्रायोगिक कार्यः मानचित्र का परिचय
- अध्याय-5 भू-आकृतिक प्रक्रियाएँ
- अध्याय-6 भू-आकृतियाँ तथा उनका विकास
- प्रायोगिक कार्य: अध्याय-2 मानचित्र मापनी
- अध्याय-7 वायुमंडल का संगठन तथा संरचना
- अध्याय-8 सौर विकिरण, ऊष्मा संतुलन एवं तापमान
- यह पाठ्यक्रम MP EDUCATION GYAN DEEP पर देख रहे हैं.
- भारत भौतिक पर्यावरण - अध्याय-3 अपवाह तंत्र
- प्रायोगिक कार्य: अध्याय-3 अक्षांश, देशांतर और समय
- अध्याय-9 वायुमंडलीय परिसंचरण तथा मौसम प्रणालियाँ
- भारत भौतिक पर्यावरण - अध्याय 4: जलवायु
- प्रायोगिक कार्य - अध्याय-4 मानचित्र प्रक्षेप
- अनुभाग एक - प्रारंभिक समाज भूमिकाः कालक्रम एक (6 लाख वर्ष पूर्व से 1 ई.पू. तक)
- विषय 1: लेखन कला और शहरी जीवन (पृष्ठ क्र.1 से 15 तक)
- अनुभाग एक - चलित पाठ्य (पृष्ठ क्र.16 से 28 तक) • लेखन कला और शहरी जीवन का विस्तार
- अनुभाग दो - साम्राज्य भूमिका, कालक्रम दो (लगभग 100 ई.पू. से 1300 ईस्वी)
- विषय 2: तीन महाद्वीपों में फैला हुआ साम्राज्य • मानचित्र कार्य, प्रोजेक्ट कार्य
- विषय 3: यायावर साम्राज्य (मानचित्र कार्य, प्रोजेक्ट कार्य) • अर्द्धवार्षिक परीक्षा तैयारी
- अनुभाग तीन - बदलती परंपराएँ (कालक्रम लगभग 1300-1700)
- यह पाठ्यक्रम MP EDUCATION GYAN DEEP पर देख रहे हैं.
- विषय 4: तीन वर्ग - मानचित्र कार्य, प्रोजेक्ट कार्य, मासिक परीक्षा
- विषय 5: बदलती हुई सांस्कृतिक परंपराएँ • मानचित्र कार्य, प्रोजेक्ट कार्य, मासिक परीक्षा
- पाठ्य पुस्तक: भारत का संविधानः सिद्धांत एवं व्यवहार - अध्याय 1: संविधान क्यों और कैसे
- पाठ्य पुस्तक: राजनीतिक सिद्धांत - अध्याय 1: राजनीतिक सिद्धांत एक परिचय
- पाठ्य पुस्तक: भारत का संविधान - अध्याय 2: भारतीय संविधान में अधिकार
- पाठ्य पुस्तक: राजनीतिक सिद्धांत - अध्याय 2: स्वतंत्रता
- पाठ्य पुस्तक: भारत का संविधान - अध्याय 3: चुनाव और प्रतिनिधित्व
- पाठ्य पुस्तक: राजनीतिक सिद्धांत - अध्याय 3: समानता
- पाठ्य पुस्तक: भारत का संविधान - अध्याय 4: कार्यपालिका
- यह पाठ्यक्रम MP EDUCATION GYAN DEEP पर देख रहे हैं.
- पाठ्य पुस्तक: राजनीतिक सिद्धांत - अध्याय 4: सामाजिक न्याय
- पाठ्य पुस्तक: भारत का संविधान - अध्याय 5: विधायिका
- पाठ्य पुस्तक: भारत का संविधान - अध्याय 6: न्यायपालिका
- पाठ्य पुस्तक: राजनीतिक सिद्धांत - अध्याय 5: अधिकार
- पाठ्य पुस्तक: भारत का संविधान - अध्याय 7: संघवाद
- पाठ्य पुस्तक: राजनीतिक सिद्धांत - अध्याय 6: नागरिकता
- अध्याय 1 - समाज में प्रारंभिक सामाजिक संरचना, स्तरीकरण और सामाजिक प्रक्रियाएं (समाज का बोध)
- अध्याय 1 - समाज शास्त्र एवं समाज (समाज शास्त्र का परिचय)
- अध्याय 2 - ग्रामीण तथा नगरीय सामाजिक परिवर्तन तथा सामाजिक व्यवस्था (समाज का बोध)
- अध्याय 3 - पर्यावरण और समाज (समाज का बोध)
- अध्याय 2 - समाज शास्त्र में प्रयुक्त शब्दावली, संकल्पनाएं एवं उनका उपयोग
- प्रोजेक्ट कार्य - फ्रांसीसी क्रांति से आये सामाजिक परिवर्तन पर चर्चा कीजिए।
- अध्याय 3 - सामाजिक संस्थाओं को समझना (समाज शास्त्र का परिचय)
- प्रोजेक्ट कार्य - विभिन्न समाजों द्वारा विवाह के लिए सार्थियों की तलाश के तरीके
- अध्याय 4 - पाश्चात्य समाज शास्त्री एक परिचय (समाज का बोध)
- प्रोजेक्ट कार्य - दो पाश्चात्य समाज शास्त्रियों का जीवन परिचय चित्रित कीजिए।
- अध्याय 4 - संस्कृति तथा समाजीकरण (समाज शास्त्र परिचय)
- यह पाठ्यक्रम MP EDUCATION GYAN DEEP पर देख रहे हैं.
- प्रोजेक्ट कार्य - समाजीकरण में क्रीडा समूह की भूमिका बताइए।
- इकाई 1: गृह विज्ञान के विभिन्न क्षेत्र एवं उनके अन्तर्गत रोजगार के विभिन्न अवसर
- इकाई 2: गृह व्यवस्था नियोजन, नियंत्रण, मूल्य, लक्ष्य एवं स्तर • साधन एवं निर्णय
- प्रायोगिक कार्य: भोज्य पदार्थों में उपस्थित पोषक तत्वों की सूची
- इकाई 3 सजावट - सिद्धांत, महत्व, कला के तत्व • फर्नीचर: प्रकार, चुनाव व देखभाल
- पुष्प सज्जा - महत्व, नियम • प्रायोगिक कार्य: भोज्य पदार्थ के मिलनसारी पदार्थों की सूची
- इकाई-4 आय प्रबन्धन - पारिवारिक आय के प्रकार, आय को प्रभावित करने वाले तत्व • व्यय: प्रकार • बचत: महत्व • निवेश
- प्रायोगिक कार्य: मिलावटी पदार्थों का परीक्षण
- इकाई-5 आहार एवं पोषण - इतिहास, परिभाषा, भोज्य पदार्थों का वर्गीकरण • पोषक तत्व: परिभाषा, कार्य, स्रोत, अधिकता व कमी
- इकाई-6 ऊर्जा - परिभाषा, कैलोरी, ऊर्जा को प्रभावित करने वाले तत्व • इकाई-7: भोज्य समूह - प्रकार, महत्व, भोजन पकाने की विधियाँ
- यह पाठ्यक्रम MP EDUCATION GYAN DEEP पर देख रहे हैं.
- प्रायोगिक कार्य: गृह विज्ञान के विभिन्न व्यवसायिक क्षेत्रों के अंतर्गत रोजगार से संबंधित चार्ट बनाना
- इकाई 1: कोशिका, ऊतक, अस्थि एवं संधियां
- 1. अस्थि व सन्धि संस्थान
- 2. पाचन एवं उत्सर्जन तन्त्र - आहार नाल के भाग, भोजन का पाचन, अवशोषण, सहायक अंग (यकृत, प्लीहा, ग्रंथि)
- उत्सर्जन संस्थान - वृक्क एवं त्वचा की रचना एवं कार्य, मूत्र संघटन • प्रायोगिक कार्य: आंतरिक व बाह्य रचना का चित्र बनाना
- 3. व्यक्तिगत स्वच्छता - स्वास्थ्य प्रभावित करने वाले कारक, व्यायाम, आसन, योगासन (ताड़ासन, पादहस्तासन, मकरासन, भुजंगासन, वज्रासन आदि)
- प्रायोगिक कार्य: मानव शरीर की अस्थियों का चार्ट बनाना
- 4. प्राथमिक चिकित्सा - उद्देश्य, सिद्धांत, पट्टियाँ, टूनिकेट, ब्रेसिंग, सेंक/गरम/ठण्डी सेंक, प्रायोगिक कार्य
- 5. जल वायु एवं बाल्यावस्था के रोग; 6. बाल व्यवहार के मूलभूत आधार
- यह पाठ्यक्रम MP EDUCATION GYAN DEEP पर देख रहे हैं.
- 6. बाल व्यवहार के मूलभूत आधार
- 7. बालक का शारीरिक एवं मानसिक विकास - विकास की प्रक्रियाएँ
- 8. बालक का सामाजिक विकास एवं खेल - सामाजिक विकास में परिवार व खेल का महत्व • प्रायोगिक कार्य: आई.क्यू. चार्ट बनाना
- इकाई 1: पदार्थ के सामान्य गुण
- इकाई 3: सरल यंत्र - प्रकार, परिभाषा, उपयोग व सक्रियाएं • प्रायोगिक कार्य
- इकाई 4: गुरुत्वाकर्षण - गुरुत्व बल, त्वरण एवं सरल आवर्त गति
- इकाई 2: उष्मा (विशिष्ट उष्मा, गुप्त उष्मा, गलनांक, क्वथनांक)
- चालन, संवहन, विकिरण; आर्द्रता व नमी
- इकाई 3: ध्वनि - ध्वनि तरंगों का संचरण, वेग, ध्वनि प्रदूषण • प्रायोगिक कार्य
- इकाई-4: द्रव्य का रासायनिक वर्गीकरण - तत्व, यौगिक, मिश्रण
- इकाई-5: विलयन व विलेयता गुण, घुलनशीलता को प्रभावित करने वाले घटक • प्रायोगिक कार्य
- इकाई-6: जल-स्त्रोत, कठोरता व मृदु जल • जल संरक्षण
- इकाई-7: विरंजक गुण - विविध विरंजक पदार्थों के गुण व उपयोग • प्रायोगिक कार्य
- यह पाठ्यक्रम MP EDUCATION GYAN DEEP पर देख रहे हैं.
- इकाई-8 (अ) पुष्पीय पौधों के विभिन्न भाग (ब) परागण व निषेचन (स) बीजों की संरचना व अंकुरण • प्रायोगिक एकल अनुमापन
- 1. पदार्थ के गुण, घनत्व, आपेक्षित घनत्व, सायफन, टलवन एवं वायुमंडलीय दाब
- पदार्थ की अवस्थाएं, पदार्थ के गुण
- 2. घर्षण - परिभाषा का प्रकार, नियम व उपयोग
- 1. कृषि परिचय, महत्व, क्षेत्र, लक्ष्य एवं भविष्य की संभावनाएं
- 2. खेती के प्रकार एवं प्रणालियाँ
- 1. प्रारंभिक अध्ययन - पशुपालन व्यवसाय की आवश्यकता, क्षेत्र एवं महत्व
- 2. पशु शरीर अंगों की जानकारी
- कृषि - पुनरावृत्ति, पूर्व कक्षाओं से संबंधित तथ्य: कृषि परिचय, क्षेत्र, महत्व एवं भविष्य
- विज्ञान के मूल तत्व - सरल यंत्र आदि और गुरुत्वाकर्षण के विषय
- फसल उत्पादन - फसलों का वर्गीकरण, फसल चक्र; मिश्रित फसल का महत्व
- पशुपालन - गाय एवं भैंस के प्रमुख संस्थानों का अध्ययन, उन्नत नस्लें
- कृषि उपयोगी विज्ञान - ऊष्मा एवं ताप; परमाणु संरचना; रासायनिक प्रबंध एवं आयनिक सिद्धांत (प्रायोगिक कार्य)
- फसल उत्पादन एवं उद्यान शास्त्र - मृदा के प्रकार, भौतिक गुण, अम्लीय/क्षारीय मृदाएं और सुधार
- पशुपालन - पशु प्रजनन, कृत्रिम गर्भाधान आदि का अध्ययन
- कृषि उपयोगी विज्ञान - कोलाइड, खनिज एवं उर्वरक, आयतनमिति अनुमापन, सांद्रता (प्रायोगिक कार्य)
- फसल उत्पादन - मृदा क्षरण एवं संरक्षण, भू परिशकरण व यंत्र पहचान
- पशुपालन - भ्रूण प्रत्यारोपण, पशु प्रबंध और देखभाल
- कृषि विषय - पादप इकाई: जड़, तना, पत्ती; परागण व निषेचन; कोशिका-रचना (प्रायोगिक कार्य)
- फसल उत्पादन - सिचाई, पानी उठाने वाले यंत्र, फसलों की खेती: ज्वार, मक्का, बाजरा, कपास, मूंगफली (प्रायोगिक कार्य)
- पशुपालन - मत्स्य पालन, सूकर पालन, मुर्गी पालन व दुग्ध व्यवसाय के अध्ययन
- यह पाठ्यक्रम MP EDUCATION GYAN DEEP पर देख रहे हैं.
- कृषि - पादप जगत का वर्गीकरण, प्राणी जगत का वर्गीकरण; कृषि में कम्प्यूटर शिक्षा (MS Word, Windows, Internet, Multimedia)
- फसल उत्पादन एवं उद्यान शास्त्र - फसलों की खेती का अध्ययन-II (गेहूँ, अलसी, सरसों, बर्सीन), उद्यान शास्त्र का प्रारंभिक अध्ययन, गृह वाटिका
- पशुपालन, दुग्ध व्यवसाय व मुर्गी पालन - सहकारिता, दुग्ध उत्पादन, दुग्ध संगठन व योजनाएं
प्रश्नपत्र म.प्र. राज्य मुक्त विद्यालय शिक्षा परिषद द्वारा जिले के शिक्षा अधिकारियों को उपलब्ध कराए जाएंगे।
विद्यार्थियों से अनुरोध है कि वे बताए गए पाठ्यक्रम अनुसार तैयारी करें।
MP Education Gyan Deep
© MP Education Gyan Deep
विश्वसनीय शैक्षणिक जानकारी के लिए जुड़ें हमारे साथ।
यह जानकारी MP Education Gyan Deep द्वारा दी जा रही है। ऐसे और Updates के लिए हमारी Website www.mpeducationgyandeep.in विजिट करते रहें!
अगर आपको यह पोस्ट पसंद आई हो, तो इसे शेयर करें और अपने दोस्तों के साथ जानकारी साझा करें।
🔗 ब्लॉग स्रोत: MP Education Gyan Deep
🔗 अधिक जानकारी और अन्य शैक्षणिक अपडेट्स के लिए जुड़ें –
🔗 MP Education Gyan Deep Whatsapp Channel
🔗 Gyan Deep Info Whatsapp Group
🔗 MP Education Gyan Deep Telegram Channel
अगर आपको यह पोस्ट पसंद आई हो, तो इसे शेयर करें और अपने दोस्तों के साथ जानकारी साझा करें।
0 Comments